سیدمحسن یحیوی عضوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با اعلام این خبر افزود: نشست کمیسیون انرژی مجلس با حضور متولیان تشکیل بورس نفت در روز یکشنبه برگزار شد اما در مورد بورس نفت هیچ کس پاسخگو نیست و شرایط شکل‌گیری این بورس بسیار نابسامان است.
یحیوی تأکید کرد: متأسفانه هر کس مسئولیت را به گردن دیگری می‌اندازد و هیچ‌کس خود را در این زمینه متولی نمی‌داند. عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه هر یک از سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها دیگری را متولی می‌دانند تصریح کرد: به نظر نمی‌رسد که ما به این زودی شاهد تشکیل بورس نفت در ایران باشیم.
وی در خصوص نتایج برگزاری نشست مجلس افزود: این جلسه نه تنها نتیجه‌ای در برنداشت بلکه برابهامات موجود در تشکیل بورس نفت افزود.
در همین زمینه حسن مرادی دیگر عضو کمیسیون انرژی مجلس نیز با انتقاد از روند شکل‌گیری بورس نفت گفت: همه اعضای کمیسیون معتقدند، شکل‌گیری بورس نفت پیامدهای اقتصادی ارزشمندی برای کشور دارد و منطقه را متحول خواهد کرد اما متأسفانه تاکنون در این زمینه اقدام جدی انجام نشده است.
وی افزود: پس از مطرح شدن مشکلات توسط وزارت اقتصاد و نفت مشخص شد که هنوز این بورس فاقد یک متولی جدی است. به عبارتی دیگر، وزارت نفت و وزارت اقتصاد تشکیل این بورس را آنچنان که باید و شاید جدی نگرفته‌اند.
وی همچنین در گفت‌وگویی دیگر با مهر تاکید کرد: می‌توان گفت: همکاری نکردن متقابل دو وزارتخانه و جدی نگرفتن این بورس از دلایل تشکیل نشدن بورس نفت محسوب می‌شود.
به گفته مرادی، از دیگر نکات قابل توجه درباره تشکیل بورس نفت این بود که وزارت نفت به نوعی خود را از تشکیل این بورس کنار کشیده است و تمام مسئولیت‌ها را بردوش وزارت اقتصاد نهاده، در حالی که بدون همکاری متقابل با وزارت نفت، وزارت اقتصاد نمی‌تواند کاری در این باره انجام دهد، زیرا معاملات نفتی در دست وزارت نفت است.
عضو کمیسیون انرژی مجلس درباره نتایج این جلسه گفت: در این جلسه تصمیم گرفته شد تا آخرین اقدامات انجام شده درباره بورس نفت به دولت گزارش داده شود و کمیته‌ای متشکل از وزارت نفت و اقتصاد و دیگر مسئولان عالی‌رتبه دولتی تشکیل شود.
نامه به رئیس جمهوری
در این باره کمال دانشیار رئیس کمیسیون انرژی مجلس از ارسال نامه‌ای به احمدی‌نژاد در خصوص راه‌اندازی بورس نفت خبر داد و گفت: وزرای نفت و اقتصاد و شخص رئیس جمهوری مدافع تشکیل و راه‌اندازی بورس نفت هستند اما به نظر می‌رسد مافیای نفتی در خارج از وزارت نفت و تفکر سنتی حاکم بر برخی مدیران داخل مجموعه نفت، در صدد اشکال‌تراشی و مخالفت با این موضوع هستند.
به گفته دانشیار، کمیسیون انرژی مجلس هفته آینده نامه‌ای را در خصوص راه‌اندازی هر چه سریعتر بورس نفت تدوین و به رئیس جمهوری تقدیم خواهد کرد.
این در حالیست که پیش از این نایب رئیس دوم کمیسیون انرژی مجلس درخصوص تأخیرهای انجام شده گفته بود: در حالی که ایران اولین کشور در خاورمیانه بود که تصمیم به تشکیل بورس نفت گرفت اما تأخیرات و موانع بسیار در این باره موجب شد که در کشورهای قطر و بعضی از کشورهای حاشیه شاهد راه افتادن این بورس باشیم در حالی که بورس نفت ایران هنوز راه نیافتاده است.
وی خواستار دخالت رئیس جمهوری در حل این مشکل شده و تصریح کرد: رئیس جمهوری باید برای تشکیل بورس نفت وارد عمل شود و برای راه‌اندازی هر چه زودتر این بورس دستوری صادر کند.
به این ترتیب به نظر می‌رسد که تقابل دو وزارتخانه نفت و اقتصاد مهمترین عامل در عدم تشکیل بورس نفت پس از 6 سال محسوب می‌شود.
این موضوع باعث شد تا کریستور کوک مدیر سابق بورس بین‌المللی نفت خام و مشاور انرژی در لندن و از طراحان بورس نفت ایران در این باره بگوید: اساساً پیشرفت این پروژه در ایران در حد صفر بوده است به طوری که امروز شاهد هستیم که این پروژه به کناری نهاده شده و تمام چیزی که شاهد آن هستیم یک جور اداره فروش جدید برای شرکت ملی نفت ایران است که در نتیجه هر نوع اعتباری را از دست خواهد داد.
آخرین اخبار حاکی است: وزارت نفت عملاً بخش اعظمی از مسئولیت‌های راه‌اندازی بورس نفت را به وزارت اقتصاد و دارایی تحویل داده زیرا از آغاز برای تشکیل این بورس میان این دو نهاد اختلافاتی وجود داشت.
پیشینه بورس نفت
راه‌اندازی بورس نفت در ایران، نخستین بار در مکاتبات وزیران نفت و اقتصاد امور دارایی دولت هشتم در سال 1380 مورد توجه قرار گرفت و وزارت نفت با انتخاب مجری بورس نفت و تعیین شورای راه‌اندازی این بورس در سال 1382، مقدمات ایجاد این بازار را در کشور فراهم کرد.
تمام فعالیت‌ها و بررسی‌ها در این دوره زمانی، برمبنای قانون پیشین بورس و اوراق بهادار کشور انجام شد و تغییرهایی که پس از آن در این قانون اعمال شد، تغییر در ترکیب سهامداران و چگونگی راه‌اندازی بورس نفت را نیز ضروری کرد.
تصمیم وزارت نفت برای تشکیل شرکتی به منظور تشکیل بورس نفت در نیمه دوم سال 1383 گرفته شد که روند شکل‌گیری آن با توجه به تحولات وزارت نفت و سازمان بورس و اوراق بهادار، با کندی پیش رفت. قرار بود صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت 70 درصد، سازمان منطقه آزاد کیش 10 درصد، بنیاد مستضعفان 10 درصد و سازمان بورس و اوراق بهادار کشور 10 درصد در این شرکت سهم داشته باشند.
به دنبال صدور مجوز تأسیس و راه‌اندازی بورس نفت براساس قانون جدید بورس و اوراق بهادار در نشست شورای بورس در یازدهم اردیبهشت، شرکت بین‌المللی بورس نفت ایران با 20 میلیارد ریال سرمایه در چهاردهم اردیبهشت امسال در کیش به ثبت رسید.
در این شرکت، صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت و شرکت‌های وابسته به آن 80 درصد، بنیاد مستضعفان 10 درصد و سازمان منطقه آزاد کیش 10 درصد سهم دارند.
